Wake Up Dead Man

WAKE UP DEAD MAN / Rounder Records / 1975

Wake Up Dead Man is een verzameling work songs, gezongen door zwarte gevangen, opgenomen in het midden van de jaren ’60.

Plaats van handelen is de staat Texas en de opnames zijn gemaakt door Bruce Jackson voor de New York State University in Buffalo.

Het zijn geen liederen die gezongen worden onder het werk, zoals de melkboer zijn liedje zong. Deze liederen werden gezongen om de zanger(s) te helpen het loodzware werk te gedaan te krijgen en gezamenlijk, zonder ongelukken, de klus te klaren. Dat werk bestond veelal uit houthakken, boomstammen sjouwen, onkruid wieden en werk met de schep.

De traditie is inmiddels uitgestorven.

Iedere vorm van (dwang-) arbeid had zijn eigen liedjes met een eigen tempo. Ze handelden over de mensen en dingen die ze moesten missen achter de tralies en mensen en dingen die hun dagelijks leven bepaalden, zoals de bewakers, het prikkeldraad en de eindeloze velden waarop ze werkten.

Het zingen diende vier doelen:

1. Ze gaven het werktempo aan. Dit was nuttig om het gevaar in te dammen, dat de gevangenen elkaar niet met bijlen en ander gereedschap zouden verwonden omdat niet iedereen hetzelfde werkritme aanhield. En het maakte het (samen-)werken aangenamer.

2. Het was tijdverdrijf. Het werk was geestdodend, zwaar en saai. Gedeelde smart is halve smart.

3. Ze konden er hun frustratie en verdriet in kwijt over zaken waarover ze niet mochten praten maar wel konden zingen. De witte opzichters konden zich niet voorstellen dat de woorden ook maar enige betekenis hadden. Er werd bijvoorbeeld in bedekte termen gezongen over de boss man die hoog te paard met zweep en geweer toezicht hield.

4. Ze beschermden het individu ervoor dat hij eruit werd gepikt en met de zweep ervan langs kreeg omdat hij langzamer was dan de rest. Niemand liep zo het risico om verrot of dood te worden geslagen.

Volgens één gevangene was het ook een manier om het af en toe ongestraft wat rustiger aan te doen zonder dat de opzichters dat in de gaten hadden. Ongemerkt vertraagden ze hun zang dan, want die witte gasten “just ain’t got the rhythm.”

Er waren verschillende liederen voor de verschillende klussen, met een verschillende melodieën, tempo’s en vormen van samenzang.

Witte en zwarte gevangenen werkten en zongen niet samen.

Klik op de foto op de plaat te luisteren

Klik op de foto om de bijbehorende docu te kijken

Deze liederen klinken harder dan alle Slayer-elpees bij elkaar. Je kan de zangers (artiesten?) niet scheiden van hun kunst.

Dit is muziek, ontdaan van alle pretenties, net zo basaal en primitief als de omstandigheden waarin ze gezongen word. Deze mannen zingen om te overleven, om weer een dag door te komen.

Volgende keer als je baalt van je werk of je baas, zet dan Wake Up Dead Man op.

De wereld ziet er meteen een stuk florissanter uit en je luxeproblemen verdampen als zweet onder de brandende zon.

Maak jouw eigen website met JouwWeb